Pinompar ni Tuan Ibrahimsyah Mangusai Meulaboh, Aceh

Di abad na sampulu pitu, luat Sumatra bagian pastima mamereng haroro ni sada huaso politik na imbaru na pinomparan ni si Tuan Ibrahimsyah do manguluhon. Goar ni tokoh on hot dope di sejarah marhite ni batu ni kuburanna na tarsurat goarna “Tuan Ibrahimsyah”. Hombar tu barita ni Barus, tokoh on na ro sian Tarusan, Inderapura, Sumatra Barat jala iboto ni si Sisingamangaraja I di Bakkara, ndada holan pamimpin, alai ibana do tongon namampeakhon ojahan ni huaso ni pinomparna na mangulahon ulaon na ringkot di parhusoran ni politik ni Kesultanan Barus di taon 1600-an.

Pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah ndada holan berhasil mangalehon panghorhonna di Barus, alai dohot do manungguli huasona sahat tu Meulaboh, di luat Aceh.

Nasida ndada holan angka raja na ro marhite huaso ni soldadu, alai dohot do angka tokoh politik na malo mangatur angka dalan ni paralealeon dohot mangalap huaso ni angka raja naung adong hian laho pajongjonghon struktur pamarentahan na imbaru.

Hamubaon ni huaso on dipungka sian hagagoon ni Baroes Ilir gabe pusat ni harajaon na robi. Dung lam gale harajaon i, si Raja Baroes Moedik ma manangkup huaso i. Alai, on ma gabe titik balik di pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah na mamungka marhusor marhite angka dalan politik na lambok alai na margogo.

Marhite na paubahon angka jabatan naung adong sian najolo dohot na pahosolhon hasintongan ni angka raja na robi, pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah mamungka manarik roha dohot pangurupion sian ragam ni halak, tarmasuk angka saudagar na balga naung mian di baba ni aek Batu Garigis na balga situtu huaso ekonomina di luat i.

Pangurupion ni angka saudagar i ma gabe modal na utama laho patoguhon huaso. Pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah dung i mangalangkah gumodang dope marhite na pajongjonghon struktur huaso na imbaru na manjangkon sude halak, marhite na mangangkat opat raja sian marga dohot luat na marasing, gabe gombaran ni gogo na marsada na marsihohot di gomgomanna.

Raja na parjolo ro sian Meulaboh, Aceh, ra diangkat laho pasohothon parbadaan dohot angka horong ni halak Aceh jala laho pajongjonghon hadameon di luat i. On patuduhon dohot ma na pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah malo situtu mamukka paralealeon antar marga.

Raja na paduahon na niangkat i ma si Orang Kaya Bosar sian Barus, na ro sian marga Minangkabau. Pangangkatan on patuduhon adongna parsaoran ni partiga-tigaon dohot hasomalan na solhot di holangholang ni Barus dohot luat Minangkabau, dohot na manghalomohon gogo sian duru naung adong goarna di bidang ekonomi dohot sosial.

Maharaja Lélo, sada tokoh sian suku asli ni luat i, diangkat gabe raja na patoluhon. Langkah on patuduhon pangangkuhan di hadirion ni masyarakat luat i dohot ringkotna mangaramoti hadameon di holangholang ni angka raja na imbaru dohot halak naung leleng mian di luat i.

Raja na paopathon i ma si Soetan Didjamboe, sada halak sian marga Rao na bagian sian marga Melayu. Keputusan on palambashon bidang ni huaso jala patoguhon hasintongan ni pamarentahan ni pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah di mata ni masyarakat Melayu na humaliang Barus.

Pangangkatan ni opat raja on gabe gombaran politik na imbaru: ia pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah ndada holan manangkup huaso, alai dohot do pajongjonghon sistem pamarentahan na manjangkon sude horong laho mangaramoti hadameon dohot palambashon panghorhon.

Parhusoran politik ni Kesultanan Barus na muba godang on ndang boi dipasirang sian ulaon na balga ni pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah. Nasida ro gabe angka pande ni politik na imbaru di luat Sumatra bagian pastima, mangganti huaso na robi dohot struktur pamarentahan na lobi ungkap jala na tumuju tu paralealeon na margogo.

Angka langkah on mambahen pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah gabe tokoh na utama di sejarah ni luat Sumatra, ndada holan ala berhasil nasida manggomgomi luat i di bidang politik, alai dohot do ala dipajongjong nasida ojahan ni pamarentahan antar marga na tahan maradophon parbadaan di bagasan.

Barus, naung leleng binoto gabe sada labuan ni partiga-tigaon na utama, gabe pusat ni huaso na imbaru di gomgoman ni pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah. Ndada holan mangatur angka dalan ni partiga-tigaon nasida, alai dohot do malo manggomgomi struktur sosial-politik ni masyarakat labuan i.

Lam leleng, pinompar on gabe sada dinasti luat na margogo jala na pinasangapan. Ndada holan binoto nasida di Barus dohot Meulaboh, alai dohot do mamukka paralealeon dohot angka huaso politik na asing di luat Sumatra bagian pastima dohot tonga.

Panghorhon ni pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah hot dope tarida di struktur ni masyarakat Barus sahat tu tingki ni panjajahan. Angka goar na balga songon si Orang Kaya Bandaharo dohot Maharaja Lélo na niangkat nasida, gabe gombaran ni hamubaon ni dalan na manjangkon sude halak na niulahon nasida laho pajongjonghon pamarentahan.

Batu ni kuburan na tarsurat “Tuan Ibrahimsyah” gabe saksi sejarah ia tokoh on ndada holan barita alai tutu do ibana mangolu jala mangatur dalan ni sejarah ni luat Sumatra. Ibana gabe tokoh na utama laho padomuhon angka unsur ni adat, Islam, dohot partiga-tigaon di bagasan sada hasadaan ni huaso na margogo.

Sejarah on patoguhon ia angka huaso ni luat di Nusantara di abad na sampulu pitu mansai marhusor jala malo mamukka angka sistem ni huaso na rumit, songon na niulahon ni pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah. Nasida do gombaran ni haboion ni bangso on laho mamukka aturan politikna sandiri, andorang so ro dope panghorhon ni panjajahan secara massal.

Saonari, barita taringot tu pinompar ni si Tuan Ibrahimsyah gabe bagian na ringkot sian peninggalan sejarah ni Barus dohot Aceh Barat. Barita nasida mangajarhon taringot tu ringkotna ni panatap na dao, hapistaran politik, dohot haboion laho padomuhon angka parasingan laho pajongjonghon pamarentahan na hot jala na manahan leleng.

No comments