Liang Ni Angka Parjalai Robean: Bongka Ni Halak Masir Dohot Libia di Pasifik Papua


Waropen, Papua – Sada panamuan arkeologi na balga di Kabupaten Waropen, Papua, mangungkap sada tingkap na imbaru tu sejarah ni parjalai robean ni portibi on. Angka gombaran na marhasiatan na binoto dohot goar “The Caves of The Navigators” manang Liang Ni Angka Parjalai, na adong di luat Sosorra, manggomgom angka kode na diduga togu borhat sian angka parjalai Masir manang Afrika Utara (Libia) na hea mamolus luat i laho tu Samudra Pasifik.

Panamuan on pintor manggegerhon angka panalisi dohot sejarahwan. Songon dia ma boi jumpang angka bogas ni peradaban robean sian banua Afrika Utara di inganan na dao ribuan kilometer di pulo Papua? Sungkun-sungkun on manungguli ragam ni angka hagambaron dohot teori na manarik taringot tu dalan ni parjalai dohot parsaoran ni angka peradaban di tingki naung salpu.

Manurut ragam ni angka sumber dohot panalisaion na parjolo, parjalai na maninggalhon bogas ni angka kode na marhasiatan on dihirim do masa andorang so Masehi. Hasintongan on lam manambai rumit dohot arga ni panamuan i. Di tingki i, teknologi ni parjalai mansai otik dope, alani i pardalanan mangalewati laut na bidang songon Samudra Pasifik dianggup do songon sada hahomion na luar biasa.

Angka gombaran di Liang Sosorra patuduhon ragam ni angka gombaran dohot motif na asing sian gaya seni tradisional ni halak Papua umumna. Piga-piga sian i patuduhon hasonangan tu hieroglif ni halak Masir robean manang surat na dipangke halak Libia di tingki naung salpu. On ma gabe ojahan na togu tu hagambaron adongna parsaoran ni angka parjalai sian luat i dohot pangisi ni Papua manang luat Papua di tingki naung salpu.

Angka na pistar manghirim do angka parjalai robean on gumungkinan mamangke dalan ni parjalai na mangihuthon dalan ni parniagaan manang panangkasion. Tujuan nasida laho mangulahon pardalanan na dao i dope marhasiatan. Manang na mangalului angka sinamot na imbaru nasida, mangulahon partukaran budaya, manang na lilu di pardalanan nasida?

Panamuan ni angka kode ni parjalai robean di Papua on mangalehon bukti na imbaru taringot tu bidang ni parjalai ni jolma di tingki andorang so adong surat-surat sejarah. On pe mangunjuni pandangan na somal taringot tu sejarah ni parjalai ni portibi on na saleleng on lobi mamusathon tu perkembangan di luat Mediterania dohot humaliangna.

Hadongan ni “The Caves of The Navigators” gabe saksi na sip taringot tu hagungkinan adongna parsaoran ni angka peradaban na lobi timbo dohot lobi bidang sian na hea dihirim andorang so i. Papua, na saleleng on binoto dohot hamoraon ni budaya dohot alamna, nuaeng manggomgom sada hahomion na balga taringot tu bogas ni angka parjalai sian banua na asing di tingki naung salpu.


Pemerintah daerah Kabupaten Waropen dohot angka pihak na marpardomuan nuaeng marsitutu do laho mangamankan dohot mangaramoti inganan na marsejarah on. Angka langkah ni panalisaion na lobi lanjut pe dirancang do laho mangungkap lobi bagas lapatan dohot haroroan ni angka kode na marhasiatan i.

Angka arkeolog dohot na pistar taringot tu hata robean sian ragam ni luat ni portibi on dihirim do boi marsaulian di bagasan upaya laho mangungkap tabir ni sejarah na buni di Liang Sosorra. Panamuan on ndang holan ringkot di sejarah ni Indonesia, alai dohot di pangantusion ni portibi taringot tu perkembangan ni parjalai dohot parsaoran ni angka budaya di tingki naung salpu.

Masyarakat humaliang pe dihirim do boi marperan aktif di bagasan laho mangaramoti hadaulaton ni inganan on. Hapistaran ni luat dohot pangantusion taringot tu arga ni sejarah ni inganan paninggalan nasida gabe kunci do di bagasan mangalinggomi “The Caves of The Navigators” sian hamagoan dohot upaya pangambilan na so bertanggung jawab.

Panamuan di Waropen on gabe paingot bahwa Indonesia manggomgom hamoraon ni sejarah dohot budaya na so boi ditimbang argana, na sipata buni di angka inganan na so niroha. Ganup artefak dohot inganan robean ima ponggol ni puzzle na boi mangurupi hita mangantusi lobi dumenggan taringot tu tingki naung salpu ni bangso dohot peradaban ni jolma sasudena.

Barita taringot tu angka parjalai robean na maninggalhon bogasna di Papua ribuan taon naung salpu ima sada narasi na manarik dohot gok hasiatan. On ma barita taringot tu habaranion, panangkasion, dohot hagungkinan adongna parsaoran ni angka peradaban naung tarjalin andorang so adong dope angka surat sejarah na taboto.

“The Caves of The Navigators” di Waropen nuaeng gabe sada tugu na sip na manggomgom hahomion ni pardalanan mangalewati samudra di tingki naung salpu. Panamuan on dihirim do boi manginspirasi panalisaion na lobi lanjut dohot mangungkap bindu na imbaru di bagasan pangantusionta taringot tu sejarah ni parjalai dohot parsaoran ni angka budaya di portibi robean.

Hadongan ni angka kode na marhasiatan on pe manungguli sungkun-sungkun taringot tu hapistaran dohot kemampuan navigasi ni angka parjalai robean i. Songon dia ma nasida boi mangalewati laut na bidang so adong teknologi modern? Manang na mamangke bintang, arus laut, manang hapistaran tradisional na asing do nasida?

Alus ni angka sungkun-sungkun on gumungkinan do adong di bagasan panalisaion na lobi lanjut tu angka gombaran dohot artefak na asing na boi jumpang humaliang Liang Sosorra. Ganup detail na otik boi gabe kunci laho mangungkap hahomion na balga taringot tu angka parjalai robean sian Afrika Utara na sahat tu pasir ni Papua andorang so Masehi dope.

Panamuan on pe gabe sada arga wisata sejarah dohot budaya na imbaru di Kabupaten Waropen dohot Papua umumna. Dihirim do, dohot pangurusan na denggan, inganan on boi mangalehon laba ekonomi tu masyarakat humaliang huhut manambai pangantusion taringot tu ringkot ni mangaramoti warisan budaya.
Barita ni “The Caves of The Navigators” ima sada pardalanan tingki na mamboan hita mulak tu tingki naung salpu na gok petualangan dohot hahomion. On ma bukti bahwa sejarah ni jolma lobi rumit dohot marsitogu-toguan sian na hea tahirim.

Bogas ni angka parjalai robean di Papua ima sada warisan na so boi ditimbang argana, na paingothon hita taringot tu habaranion dohot kemampuan ni jolma laho manangkasi portibi on, nang pe di angka tingki na gok parungkilon. “The Caves of The Navigators” sai tongtong do gabe sumber inspirasi dohot panalisaion tu angka sundut na umposo.

Panamuan on ima sada joujou laho sai manggali dohot mamparsiajari sejarah ni bangso dohot peradaban ni portibi on. Godang dope angka hahomion na buni di ragam ni suhi ni Nusantara, paintehon laho diungkap dohot dipaboa.

Boi do diparhatutu info pelayaran kuno sian mesir dohot libya i, alana tikki ini memang adong hira jalur pelayaran kuno era masa firaun. Hasintongan taringot tu parjalai robean sian Masir dohot Libia boi do diparhatutu. Di tingki i, memang adong hira dalan ni parjalai robean di era ni angka Firaun. Angka panalisaion sejarah patuduhon adongna parsaoran ni Masir robean dohot angka luat na dao, tarlobi angka luat na marpardomuan tu parniagaan.

Tarlumobi, adong do angka barita taringot tu angka Firaun di Barus, Minangkabau, sada dalan na ringkot di Sumatera di tingki naung salpu. On patuduhon adongna hagungkinan ni parsaoran ni angka peradaban sian luat na dao dohot Sumatera di tingki robean, na boi do mangihuthon angka dalan ni parjalai laut.

Liang Ni Angka Parjalai Robean di Waropen ima sada bindu na imbaru di bagasan barita na ganjang ni sejarah maritim ni portibi on, sada paingot taringot tu bidang ni jangkauan dohot rumit ni parsaoran ni angka peradaban di tingki naung salpu.


No comments